Pradeep

Pradeep
म अनि मेरा दुई कृतीहरु; "सिरेटो शिशिरको" तथा "डाँडामा जून छ" । ।

Sunday 8 May 2011

नयाँ युग,इन्जिनियरिङ्ग शिक्षा र महत्व


युगौं युगदेखी चल्दै आएको मानव सभ्यता ढुंगे युग हुँदै आजको यो अत्याधुनिक कालखण्ड सम्म आईपुगेको छ।प्राणीहरु मध्यको सर्वश्रेष्ठ मानिएको मानव जगतले यो अवधीमा थुप्रै प्रगती,आविस्कार अनी सफलताको सुचक मानिने विभिन्न परिणामहरुको स्पर्श गरिसकेको छ।त्यसो त मानव जातीकै कारणले यहाँ नरसंहार अनी विध्वंस देखी लिएर विभिन्न प्राकृतिक दुर्घटनाहरु सेमत नभएका भने होईनन्।तर समष्टिगत रूपमा हेर्ने हो भने सधैं नयाँ कुरा जान्न अनी गर्न खोज्ने मानव अभिलाषाको फलस्वरूप आज संसारभरिका अरबौं अरब मानिसहरुले अकल्पनिय प्राय सम्म का सरसुविधाहरुको भोग गरिरहेका छन्।जीवन जिउने शैलीलाई उपलब्ध स्रोत र साधनसँगको सामञ्जस्यताको ख्याल  गर्दै अझ सहज ढंगले गतिशिलता प्रदान गर्न आज पनि मानव जगत नयाँ आविस्कार अनि नयाँ सोचको प्रतिपादन तिर केन्द्रित छ।त्यसैले त विकसित मुलुकहरु 'खोज तथा अनुसन्धान' का लागि लाखौं लाख डलर खर्च गरिरहेका छन्।इन्जिनियरिङ्ग शिक्षा अनि नयाँ विश्व एक अर्काका परिपुरक हुन्।आज सम्म सम्भव भएका जे जती पनि कुराहरुको पृष्‍ठभुमी हेर्ने हो भने अधिकांश विकासका संरचनाहरु 'इन्जिनियरिङ्ग शिक्षा' कै देन हो भन्दा अत्युक्ती नहोला।त्यसैले मानव जीवन अनि इन्जिनियरिङ्ग क्षेत्रको सम्बन्ध नङ र मासुको हो भन्ने कुरामा दुईमत नहोला।इन्जिनियरिङ्ग क्षेत्रको पनि विभिन्न आ-आफ्नै हाँगाहरु हुन्छन्।सिभिल,इलेक्ट्रिकल,इलेक्ट्रोनिक्स तथा कम्युनिकेसन,मेकानिकल,कम्प्युटर,आई.टी.,केमिकल,अटोमोबाईल,टेक्स्टाईल,बायोमेडिकल,आर्कीटेक्चर,एरोनोटिकल का साथै अन्य थुप्रै संकायहरुमा इन्जिनियरिङ्ग अध्ययन अध्यापन हुने गर्दछ।हामी बस्ने घर,हिँड्ने बाटो,खाने खाना देखी लिएर मनोरञ्जनका लागि बनाईएको टेलिभिजन तथा रेडियो अनि उड्ने अनी तैरिने जहाज सम्म मा इन्जिनियरिङ्गका सिद्दान्त हरु लागु भएका हुन्छन्।ति सम्पूर्ण कुराहरुको संवेदनशिलतालाई मात्र हेर्ने हो भने पनि इन्जिनियरिङ्ग शिक्षा आफैंमा कति महत्वपूर्ण छ भन्ने कुराको सहजै अनुमान लगाउन सकिन्छ।त्यसैले त विश्वका लगभग सबै देशहरुले प्राविधिक क्षेत्रका लागि निकै ठुलो लगानी गरिरहेका छन्।आजकालका ताजा समाचारहरुमा हामी अष्ट्रेलियाको बाढी,न्युजिल्यान्डको भुकम्प अनि जापानको सुनामी र त्यसले पारेको जनधनको क्षती र त्यसको दिर्घकालिन प्रभावका बारेमा पढ्न अनी देख्न सक्छौं।ति सम्पूर्ण कुराहरुको न्युनिकरण तथा सम्भव भएसम्मका समाधानका उपायहरुको अवलम्बनका हिसाबले पनि इन्जिनियरिङ्ग शिक्षा अपरिहार्य छ।यो शिक्षा एउटा सदाबहार ज्ञानकुन्ज हो जसको प्रयोग संसारका जुनसुकै कुनामा जस्तोसुकै  अवस्थामा पनि गर्न सकिन्छ।हाम्रा रुकुम रोल्पाका डाँडापाखा देखी लिएर युरोप अमेरिकाका सम्पन्न भुगोलहरुमा पनि नविनतम प्रविधीको प्रयोग सदैव सुहाउँदो नै हुन्छ।
अष्ट्रेलियाको सन्दर्भमा कुरा गर्ने हो भने यहाँका सबै विश्वविद्यालयमा इन्जिनियरिङ्गको पढाई हुँदैन ।केहि प्रतिष्ठित विश्वविद्यालयले मात्र यसको अध्ययन अध्यापनका अलावा यो क्षेत्रमा थुप्रै खोज तथा अनुसन्धान गरिरहेका छन् ।दु:खको कुरा यो क्षेत्रमा अध्ययन गर्ने नेपाली बिद्यार्थी को संख्या निकै कम छ ।महंगो शिक्षण शुल्क अनि यो क्षेत्रका लागि खट्नु पर्ने समयाभाव यसको प्रमुख कारकतत्व हो ।यती हुँदाहुँदै पनि थोरै संख्यामा भएपनी स्नातक,स्नातोकत्तर तथा बिद्यावारीधी तहसम्ममा पनि केही नेपालीहरु भेटिनु निकै सुखद कुरा हो । तर कुरा जे सुकै भएपनी नयाँ विश्व अनि नयाँ सोचको अवधारणामा अघी बढिरहेको यो युगमा इन्जिनियरिङ्ग शिक्षा नयाँ पिँढीलाई नयाँ भविश्य प्रदान गर्नका लागि एउटा अभिन्न क्षेत्र हो जसको महत्व दिनानुदिन बढिनैरहनेछ ।

No comments:

Post a Comment